Mottem zakończonej w ubiegły piątek IV edycji Forum Edukacji Filmowej mogłoby być:

„Kino jako przestrzeń dialogu – jak filmy kształtują wrażliwość i edukują przyszłe pokolenia”.

Słowa te podkreślają zarówno znaczenie filmów w edukacji, jak i główne tematy poruszane podczas Forum, takie jak dostępność, kompetencje przyszłości czy treści wrażliwe i ich wpływ na emocjonalny rozwój młodych widzów.

Zorganizowane przez Stowarzyszenie Kin Studyjnych i Centrum Spotkań Europejskich „Światowid” w Elblągu IV Forum Edukacji Filmowej odbyło się w dniach 26-28 marca 2025 roku. Wydarzenie zgromadziło specjalistów z branży filmowej, edukatorów, nauczycieli i dystrybutorów, którzy spotkali się w studyjnym kinie Światowid, aby wspólnie dyskutować nad rolą kina w edukacji.

Pierwszego dnia odbyły się cztery inspirujące warsztaty dotyczące różnych aspektów pracy z filmem w edukacji i budowania wartościowych doświadczeń dla widzów w różnym wieku, które poprowadziły wspaniałe prelegentki: Agnieszka Cienciała, Marta Białek-Graczyk, Alicja Nowacka i Joanna Piotrowiak, Dyskutowano o roli kina w kształtowaniu relacji międzypokoleniowych oraz sposobach budowania wartościowych spotkań filmowych dla dzieci i dorosłych. Podkreślono znaczenie wyboru filmów, które angażują zarówno młodszych, jak i starszych widzów, oraz metod aktywizujących uczestników do wspólnej dyskusji. Omówiono także sposoby interpretacji filmów dostosowane do wieku odbiorców i ich kontekstu kulturowego.

Uczestnicy mogli poznać strategie na nowoczesne podejście do klasycznych dzieł filmowych i dowiedzieli się, jak poprzez współczesne odniesienia i interaktywne metody pracy zachęcać młodych odbiorców do odkrywania filmowej klasyki. Poruszony został również temat adaptacji treści edukacyjnych do współczesnych form przekazu, takich jak media społecznościowe czy interaktywne platformy edukacyjne.

Podczas warsztatów koncentrowano się na procesie przekształcania potrzeb edukacyjnych w ich konkretne realizacje i projekty filmowe. Uczestnicy pracowali nad praktycznymi sposobami identyfikowania wyzwań, określania grupy docelowej oraz tworzenia angażujących scenariuszy zajęć. Szczególny nacisk położono na innowacyjne metody dydaktyczne oraz narzędzia wspierające realizację wartościowych działań edukacyjnych w oparciu o film.

Warsztaty dostarczyły uczestnikom cennych wskazówek i inspiracji do rozwijania edukacji filmowej oraz budowania świadomych i zaangażowanych widzów.

Pierwszego dnia poruszono także temat dostępności kina dla wszystkich widzów i widzek oraz zaprezentowano filmy o walorach edukacyjnych. Niektóre z nich jak „Skarbek i tajemnica magicznego sreberka” uzupełnione były o prelekcję dr Marcina Skorka. Istotnym wydarzeniem tego dnia był panel „Edukacja (nie)dostępna” z udziałem przedstawicieli dystrybutorów (Agata Łapka, Kino Świat), twórców wydarzeń dostępnych dla dzieci (Joanna Stankiewicz, Centrum Kultury Zamek) oraz twórców aplikacji umożliwiającej niewidomym i słabo widzącym korzystanie z kina (Piotr Olak, Kino Dostępne). Panel przyciągnął uwagę uczestników i wzbudził ożywioną dyskusję na temat inkluzywności w edukacji filmowej.

Duże zainteresowanie wzbudziła prezentacja na temat zmieniających się trendów i potrzeb młodej publiczności (raport Jordine Bosme z Will & Agency). W wielkim skrócie możemy powiedzieć, że dzieci w wieku 7-11 lat szybko się rozwijają, a ich preferencje w zakresie treści filmowych dynamicznie się zmieniają – im są starsze, tym bardziej odrzucają treści „dla dzieci” na rzecz bardziej złożonych narracji i postaci. Kluczowe dla nich są wiarygodne, emocjonalnie rozwijające się postacie oraz historie łączące różne gatunki, osadzone w rzeczywistości wzbogaconej o elementy fantastyczne. Młodzi widzowie konsumują treści głównie poprzez platformy streamingowe i społecznościowe, preferując samodzielny wybór oraz subtelnie wplecione elementy edukacyjne. Badania pokazują, że ich upodobania są bardziej zależne od wieku niż narodowości, a dubbing sprawia, że w młodszym wieku nie rozróżniają treści lokalnych od międzynarodowych.

Nie zawiedli dystrybutorzy, którzy przygotowali solidna ofertę filmów pełnych walorów edukacyjnych. Ula Burakowska z M2 Films zrobiła nam apetyt na „Gaucho Gaucho” portretujący tradycyjny, bliski naturze stylu życia argentyńskich kowboi -gauchos. Best Film w osobie ujmującego Michała Majsaka zaprezentował m.in. poruszające „Cudowne życie”, które reklamowano hasłem: Cudowny chłopak spotyka Forresta Gumpa. Czarek Kruszewski i Kamila Ostrowska z Next Filmu zachwycili nas opowieścią o sile rodzinnych relacji i oswajaniu trudnych emocji – „Dziadku, wiejemy!”. Barbara Ulatowska-Olczyk z Dystrybucji TVP pochwaliła się największą produkcją polską „Chopin, Chopin!”, do którego działania promocyjne będą imponujące. Agata Łapka z Kino Świat przedstawiła plan współpracy z najważniejszymi instytucjami i specjalistami przy swoich projektach m.in. „Bezcennym pakunku”, który został objęty patronatem Stowarzyszenia Kin Studyjnych oraz czymś na co czekają nie tylko młodzi widzowie „O psie, który jeździł koleją 2”. Na koniec dodamy, że dzielny zespół kina Cameralnego Cafe w osobach Piotra Gładkowskiego i Oli Janowicz zaprezentował przepiękny zwiastun najprawdziwszego Slow Cinema pt. „Shambhala”, który ukoi i zachwyci każdego kinomana.

Drugi dzień Forum poświęcony był zagadnieniom edukacji przyszłości oraz kompetencjom, których sztuczna inteligencja nie zastąpi. W brawurowym wystąpieniu Edyty Plich z TIM-Towarzystwo Inteligentnej Młodzieży rozmawialiśmy o tym, czy „Edukacja przyszłości – kompetencje, których AI nie zastąpi”. Zaczęliśmy od prezentacji projektów realizowanych przez kina studyjne dotyczących edukacji filmowej. Możliwość zapoznania się z różnorodnymi pomysłami realizowanymi przez prawdziwych pasjonatów była wspaniałym doświadczeniem! Psycholożka Marta Szydłowska próbowała odpowiedzieć na trudne pytania: Jak zadbać o samopoczucie emocjonalne młodego i dorosłego widza?

Trzeciego dnia Forum skupiono się na roli kina w edukacji szkolnej. Debata „Szkolna widownia w kinie – oczekiwania a rzeczywistość” przygotowana przez Annę Równy zgromadziła ekspertów, dystrybutorów i nauczycieli, którzy wymienili się doświadczeniami i pomysłami na efektywne wykorzystanie filmów w procesie edukacyjnym. Atrakcyjne warsztaty z fotografią zaproponowała dr hab. Justyna Hanna Budzik. Wiedzą o tym jakie kino chce oglądać młoda publiczność dzielił się dr Paweł Biliński, co było uzupełnieniem wykładu dr Marty Maciejewskiej o modelach odbiorczych. Istotnym punktem był również warsztat dr Piotra Kurpiewskiego poświęcony omówieniu propozycji scenariuszy lekcji do nagrodzonego przez jury SKS filmu „Las” oraz projekcja tego poruszającego tytułu.

Forum okazało się intensywnym, merytorycznym wydarzeniem, które dostarczyło uczestnikom nowej wiedzy, inspiracji i pomysłów na rozwój edukacji filmowej, a spotkania i prezentacje były pełne wartościowych treści i angażujących dyskusji. Wydarzenie w Elblągu potwierdziło, że edukacja filmowa odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu kompetencji młodych odbiorców i zasługuje na dalszy rozwój.

Wszystkim uczestniczkom i uczestnikom, panelistkom i panelistom serdecznie dziękujemy za udział w tegorocznej edycji.

Gorąco dziękujemy wspaniałej ekipie kina Światowid – Natalii Piotrowskiej, Oli Bielskiej, Karolinie, Eli, ekipie operatorskiej oraz każdemu, dzięki komu czuliśmy się w tym miejscu bardzo dobrze.

Organizator: Stowarzyszenie Kin Studyjnych
Współorganizator: Centrum Spotkań Europejskich „Światowid” w Elblągu
Patronat Honorowy: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego Marcin Kuchciński
Partnerzy: TIM – Towarzystwo Inteligentnej Młodzieży, Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Elblągu
Patronat medialny: Elbląska Gazeta Internetowa portel.pl
Wizualizacja: Marta Polaczuk
Fotografia: Alicja Wróblewska